Vroegtijdige zaadlozing een onderschat probleem

De cijfers leren dat vroegtijdige zaadlozing niet alleen in de puberteit voorkomt. Volgens sommige deskundigen gaat het zelfs om een ‘ongelofelijk onderschat mannenprobleem’. Wereldwijd schijnen meer mensen last te hebben van vroegtijdige ejaculatie dan van het erectieprobleem waar Viagra voor op de markt kwam. En het verdwijnt helaas niet vanzelf, ook niet bij het ouder worden.

Er berust nog steeds een groot taboe op ‘vroegtijdige zaadlozing’ en maar weinig mannen die er last van hebben zoeken daarvoor hulp (9%). En dat is niet onbegrijpelijk want in het verleden waren er weinig succesvolle behandelingen en medicijnen.
Gelukkig is tegenwoordig vroegtijdige ejaculatie steeds beter te verhelpen. En we leven maar één keer en fantastische seks zou een goed item op ieders ‘bucketlijst’ zijn. Dus lees verder. 

Vroegtijdig ejaculatie wordt gedefinieerd als 'een ejaculatie die herhaaldelijk voorkomt ten gevolge van een minimale stimulatie voor, tijdens of kort na penetratie en vroeger dan de patiënt het wenst’. Bovendien moet het een bron van uitgesproken teleurstelling vormen of de partnerrelatie verstoren. En moet de man geen controle hebben over zijn zaadlozing. Anders gezegd: je komt sneller klaar dan jezelf of je partner wil.
 

Hoe lang duurt een 'normale' penetratie?
 

Om inzicht te krijgen in de vraag hoe lang een penetratie normaal gesproken duurt is in de VS en Canada een grootschalig onderzoek verricht. Duizenden stellen is gevraagd de exacte tijd te meten tussen de eerste penetratie van de vagina tot de ejaculatie. Uit dit onderzoek kwam het volgende beeld naar voren :

Kort – 0 tot 2 minuten
Voldoende – 3 tot 7 minuten
Ideaal – 7 tot 13 minuten
Te lang – 10 tot 30 minuten
 

De bovenstaande tijden zijn belangrijk om te weten, omdat onrealistische verwachtingen tot teleurstelling en spanning kunnen leiden. En dit gaat uiteraard niet samen met ontspannen genieten. Het is een fabel dat seks minimaal 15 minuten, of nog langer, zou moeten duren.
En ook hier geldt dat iets pas een probleem is als de man en/of de partner dit een probleem vindt. Komt een man na bijvoorbeeld 2 minuten penetreren klaar en vinden beide partners dit prettig dan is er geen sprake van een probleem. Verwacht een man het penetreren een half uur vol te moeten houden en het lukt hem 'slechts' een kwartier, dan is er geen sprake van een vroegtijdige zaadlozing maar van een verschil in wenselijkheid en realiteit.

Seksuologen spreken van een voortijdige zaadlozing als een man bij elke gemeenschap binnen 1 minuut en vaak al binnen 30 seconden klaarkomt. En als er daarnaast sprak is van:

► geen variatie in de snelheid van klaarkomen;
► consequent het gevoel aanwezig is dat er geen controle is over het moment van ejaculeren;
► het probleem zich in verschillende situaties of bij verschillende manieren van vrijen voordoet.

De groep mannen die met deze vorm van vroegtijdige zaadlozing kampt is naar alle waarschijnlijkheid ongeveer 2 -3 % van de mannelijke bevolking. De groep mannen die er in mindere mate last van heeft is uiteraard veel groter. Onderzoekgegevens naar de aantallen en de verschillende gradaties hebben we niet kunnen vinden. Wel komt uit een Nederlands onderzoek dat 64% van de mannen vindt dat ze ‘wel eens’ te vroeg klaarkomen. Voor een belangrijk deel van deze mannen is het een ‘issue’.

De getallen op een rijtje:

• 30 % van de mannen tussen 18-29 geeft aan dat te snel klaarkomen een ‘issue’ is,
• 32 % in de leeftijdsgroep 30-39,
• 28 % in de leeftijdsgroep 40-49 en
• 31 % in de leeftijdsgroep 50-59.

Of de aantallen juist zijn of niet, het is duidelijk dat het veel mannen bezig houdt en dat het een misverstand is om te denken dat vroegtijdige zaadlozing met het ouder worden overgaat.

Urologen en seksuologen maken een onderscheid tussen twee varianten van vroegtijdige zaadlozing: de primaire PE en secundaire PE. (PE staat voor premature ejaculatie).

• De primaire vorm (Primaire PE) heb je als je al vanaf je eerste seksuele contacten te vroeg klaarkomt, als het gebeurt bij vrijwel elke partner, en als het blijft bestaan of verergert met het ouder worden.
   
• Men spreekt over Secundaire PE als het te snel klaarkomen op een bepaald moment de kop opsteekt, terwijl je gewoonlijk probleemloos functioneert op seksueel vlak. Hierbij heeft de man eigenlijk nooit last gehad van te snel klaarkomen, maar heeft hij er op latere leeftijd ineens last van. De oorzaken kunnen dan puur lichamelijk zijn (bijvoorbeeld problemen met de prostaat) of meer psychologisch (bijvoorbeeld problemen met de partner). De secundaire vorm kan ook gepaard gaan met erectie problemen.

De deskundigen zijn er nog niet uit wat de precieze oorzaak is van vroegtijdige zaadlozing. Sommigen geloven dat angst de voornaamste boosdoener is, andere denken aan aangeleerd gedrag, te hoge verwachtingen, overmatige of onvoldoende opwinding of spierspanning.

Dat het een probleem is dat zich alleen 'tussen de oren' afspeelt en dus het gevolg is van verminderd zelfvertrouwen, schuldgevoelens of frustraties, is in ieder geval een al lang achterhaalde stelling.
Een overtuiging die de laatste jaren steeds meer terrein heeft gewonnen is dat vroegtijdige zaadlozing een puur (neuro)biologisch verschijnsel is. 

Angst en te hoge verwachtingen
 

Druk om te presteren en de angst het niet goed te doen, zorgen voor seksuele onzekerheid. Als daarbij onrealistische doelen worden gesteld kan dat een hoop stress opleveren en daarmee neemt de kans op een vroegtijdig orgasme toe. Door stress en spanning heb je namelijk minder controle over de zaadlozing.
 

Aangeleerd  gedrag
 

Masters & Johnson (1970) meenden dat premature ejaculatie een soort aangeleerd gedrag was. Het zou ontstaan zijn doordat de man in het begin van zijn seksuele carrière vaak vlug en stiekem klaar moest komen als hij met een partner was. Ook als hij masturbeerde deed hij dat heel vlug en snel, in plaats van er uitgebreid van te genieten. Het vlug klaarkomen zou dus een aangeleerd gedrag zijn.
 

Signaalstoffen hersenen (biologisch)
 

Op basis van wetenschappelijk onderzoek dat in de afgelopen jaren is uitgevoerd, lijkt het nu ook waarschijnlijk dat er een biologische oorzaak aan ten grondslag kan liggen. De oorzaak zou liggen in een te lage concentratie serotonine.
Serotonine is een zogenaamde neurotransmitter die boodschappen in de hersenen overbrengt.  De menselijke hersenen bevatten enkele minuscule gebieden die een cruciale rol spelen bij het tot stand komen van een zaadlozing.  Deze gebiedjes maken onderling contact met behulp van de stof serotonine.
Om tot een zaadlozing te komen dient de man een zekere mate van opwinding te ervaren in combinatie met lichamelijk contact aan de penis. De link tussen opwinding en lichamelijk contact wordt in de hersenen gelegd door deze serotonine. De receptoren in de hersenen van de mannen die kampen met vroegtijdige zaadlozing krijgen geen juiste signaal over het moment waarop de zaadlozing moet plaats vinden.
Hoewel de meningen over de oorzaken van vroegtijdige zaadlozing verdeeld zijn, is vrijwel iedereen het er over eens dat de 2-3 % van de mannen die binnen 1 minuut klaarkomt last heeft van een serotonine tekort.
 

Overgevoelige penis
 

Een andere biologische verklaring is dat vroegtijdige ejaculatie voorkomt bij mannen die van nature een overgevoelige penis hebben.
 

Genetische aanleg
 

Mogelijk hebben mannen met bepaalde genen sneller last van te snel klaarkomen. In 1943  is uit onderzoek gebleken dat vroegtijdige zaadlozing voor een gedeelte genetisch bepaald is.
 

Prostaat
 

Volgens enkele studies hebben 26% tot 77% van mannen met chronische prostatitis of chronisch bekkenpijnsyndroom een vroegtijdige zaadlozing. Ontsteking van de prostaat en chronische bacteriële prostatitis zijn als gemeenschappelijke bevindingen gerapporteerd bij mannen met secundaire vroegtijdige zaadlozing.
 

Ziektes
 

Bij een aantal ziektes verloopt de prikkeloverdracht in de hersenen te snel, waardoor de man te vroeg klaarkomt. De ziektes die dit kunnen veroorzaken zijn: nierziekten, MS (mannen en vrouwen), diabetes, COPD, hart- en vaatziekten, dwarslaesie, Parkinson.
 

Bekkenbodem
 

De bekkenbodem speelt een belangrijke rol bij zowel de opwinding als het orgasme. Bij opwinding geldt zowel voor mannen als vrouwen dat het af en toe aanspannen van de bekkenbodem de opwinding doet toenemen. Wanneer de bekkenbodemspieren te zeer gespannen zijn (door bijvoorbeeld stress) kan extra aanspanning tijdens de opwindingsfase bij mannen tot overprikkeling leiden, waardoor er controle-verlies ontstaat en vroegtijdig klaarkomen het gevolg kan zijn. Maar niet alleen overactiviteit, ook onder-activiteit kan een rol spelen. Een onder-actieve bekkenbodem geeft weinig controle op het uitstellen van de ejaculatie.

De discussie of vroegtijdige zaadlozing een psychische oorzaak heeft of een biologische ziet u ook terug als u op zoek gaat naar mogelijke behandelingen. Zo is er psychotherapie, zijn er oefeningen en zijn er medicijnen. Het is van belang dat u zich bewust bent van deze discussie en dat de keuze bij u ligt.
 

Meer weten over het uitstellen van vroegtijdige zaadlozing?
 

> Lees dan verder in het artikel Zaadlozing uitstellen en langer genieten.
 

Met veel dank aan (geïnterviewd voor dit artikel):

• Bert-Jan de Boer, huisarts en plas- en erectiestoornis deskundige, gepromoveerd op dit onderwerp in 2004. In Nederland is hij dé deskundige op dit gebied. U kunt hem bereiken via de website https://www.dbmgz.nl/
• Klazien Jansma, bekkenfysiotherapeut MSPT en consulent seksuele gezondheid. Praktijk Fysio Woldmeenthe, Sluisweg 12, 8332JC Steenwijk, e-mailadres: klazien.jansma@gmail.com