Inwendige (Alternatieve) Behandelopties bij Vaginisme

Bij BIG (geregistreerde beroepen (onder andere artsen, psychologen en fysiotherapeuten) is vastgelegd wie er wel en niet inwendig mogen behandelen.

Lang niet alle zorgaanbieders zijn BIG geregistreerd, zoals coaches, haptotherapueten en osteopaten. Voor beroepen die niet in het BIGregister opgenomen zijn is inwendig handelen in het bekken een bijzondere handeling (handeling die geen voorbehouden handelingen is, maar waarbij een zorgvuldige toepassing essentieel is) waar verdere eisen aan worden gesteld zodat dit veilig en kundig gebeurd. Deze behandelaar kunnen indien nodig inwendig werken mits ze:

• Hier specifieke training in hebben gehad.
• Voldoen aan de Wkkgz
• Een gedegen informed consent gebruiken. Dit is een formulier dat u informeert over de behandeling, doel en de mogelijke complicaties die daarbij kunnen optreden.

Uiteraard is deze behandeling nooit verplicht.

Kijk daarnaast of er een klik is en of u voldoende vertrouwen in de behandelaar heeft. Het moet veilig voelen anders heeft een inwendige behandeling geen zin.Wie mag er inwendig behandelen.

Botox werd oorspronkelijk ontwikkeld als behandeling voor spastische spieren. Door botox te injecteren in bekkenbodemspieren, ontspannen deze en wordt penetratie weer mogelijk. Botox werkt slechts 2 tot 6 maanden. Als u in de tussentijd geslaagde seksuele ervaringen heeft is vaginisme vaak na een of meer botox behandelingen verdwenen. Als u tijdens de periode met botox geen penetratie heeft, zal vaginisme terugkeren zodra de botox uitgewerkt is.

Botox is helaas niet voor alle vrouwen met vaginisme geschikt. Botox werkt het beste bij secundair vaginisme. Botox werkt minder effectief bij:

• Primair vaginisme 
• Vrouwen zonder partner.
• Vrouwen met seksuele trauma's.
• Anatomische oorzaken zoals huidziekten.
• Vrouwen met een spierziekten.
• Vrouwen met een extreem ontoegankelijke vagina (het is niet mogelijk om 1 vinger in te brengen).

De arts zal van te voren proberen de oorzaak van uw vaginisme vast te stellen om te kijken of een behandeling zinvol is.

Het injecteren van botox gebeurt of onder plaatselijke verdoving of zonder verdoving, afhankelijk van de kliniek. De botox wordt met een dunne naald links en rechts op 3 verschillende plaatsen in de spieren die om de vagina heen liggen (ongeveer 1 cm naar binnen) ingespoten. U kunt hierna enkele dagen pijnklachten hebben bij het plassen of lopen. Het risico op urineverlies na de behandeling komt gelukkig weinig voor maar kan ontstaan door verkeerd injecteren (de verkeerde spier wordt dan lamgelegd). Dit verdwijnt in de loop van tijd weer.

Praktisch

Verschillende klinieken boeken verschillende resultaten. Laat u daarom van te voren goed informeren. Over het algemeen hebben vrouwen 1 tot 3 behandelingen nodig. Het komt zelden voor dat de botox permanent (om de 6 maanden) moet worden ingespoten.
Botoxbehandelingen worden niet vergoed, prijs vanaf €1975,00.
Artsen die een botoxbehandeling uitvoeren horen vermeld te zijn in het BIG-register.

Annemarie is GZ-haptotherapeut en tevens getraind in Holistic Pelvic Care (zoals Daphne van de Putten van Birth and Bodywork). Ze heeft 16 jaar gewerkt als fysiotherapeut en 7 jaar als haptotherapeut. Sinds 3 jaar behandeld Annemarie uitsluitend vrouwen met seksuele problematiek zoals hoge spanning in de bekkenbodem, bij het vrijen en vaginisme.
De basis hierbij is haptotherapie. Annemarie werkt holistisch (hierbij wordt er naar het geheel gekeken in plaats van alleen de plek waar de klacht zit), hierdoor kijkt ze breder dan een bekkenfysiotherapeut of seksuoloog. Annemarie ziet haar werk vooral als 'complementair aan' en 'niet in plaats van' kundige medische zorg.

Haptotherapie
 

Haptotherapie is psychotherapie gericht op de verbinding met uw lichaam. Hierin staat de werking van aanraking centraal bij het herstellen van het contact met het lichaam. Door middel van Haptotherapie kunt u de verbinding met uw bekken verbeteren, meer voelen en ervaren en uw bekkengebied weer bewoond en levendig maken.
In de therapie werkt u naast fysieke spanning ook aan emotionele verwerking. Denk aan het ontdekken van (traumatische) reactiepatronen en wat dit voor u betekend in contact en in relaties.
Meer over haptotherapie bij vaginisme kunt u hier lezen.

Holistic Pelvic Care
 

Inwendig handelen behoort (nog) niet tot het werkdomein van de haptotherapeut. Doordat Annemarie ook getraind is in Holistic Pelvic Care kan ze haptotherapie combineren met inwendig myofasciaal werk (hierbij worden pijnlijke plekken in spieren zachtjes losgemasseerd), traumawerk en psychosexuele educatie.

Annemarie doet geen losse sessies of yoni-massage. U komt altijd eerst voor een intake en bepaald dan in overleg het behandelplan. Omdat de diagnose die vrouwen gekregen hebben niet altijd klopt (soms is er iets anders aan de hand bv spanning in het fascieweefsel) kijkt ze eerst waar uw vaginisme door komt en welke klachten u precies heeft. Daarnaast kijkt ze naar de emoties achter uw klachten: is het angst, verdriet, iets anders? Ook kijkt ze naar hoe u uw bekkengebied bewoont, wie u bent en hoe u in het leven staat. Ze overlapt hierdoor deels met seksuologen, al zijn die vaak praktischer bezig. Ook overlapt ze met bekkenfysiotherapeuten doordat ze naar het bekken kijkt en inwendig masseert, al zijn bekkenfysiotherapeuten meer gericht op het bewegingsapparaat en kijken ze meer functioneel naar klachten.

Praktisch

Haptotherapie wordt deels vergoed als uw een aanvullend pakket heeft. Holistic Pelvic Care sessies vallen niet onder deze vergoeding.
Behandelingen zijn zonder partner. Er zijn gemiddeld 8 a 10 sessies nodig, om de week. Deze tijd is
nodig om ook naar dieper liggende oorzaken te kijken. Als er veel speelt of als er relatiepatronen meespelen waarbij gedragsverandering nodig is is er meer tijd nodig.

Eventueel verwijst ze naar andere zorgverleners zoals bekkenfysiotherapeut of osteopaat.
Volgt de richtlijnen van de beroepsvereniging van osteopaten voor inwendige behandelingen.

It's my Pleasure

Annemarie heeft tevens online programma’s ontwikkeld voor It’s my Pleasure. In deze trainingen gaan vrouwen hun seksualiteit verkennen en leren hun bekkengezondheid zelf verbeteren aan de hand van massage en verbindende oefeningen. Als u de ZelfMassageTraining van It's my Pleasure volgt zijn er ook minder sessies bij Annemarie nodig.

De onbewuste spierspanning bij vaginisme gaat vaak gepaard met pijn of gevoelloosheid. Gevoelloosheid kan onder andere ontstaan door afwezigheid in het bekken, door fysiek letsel (bijvoorbeeld littekens), trauma, overtuigingen, gedachtes, opvoeding of door pijn heen vrijen. Pijn is een signaal dat zorgt voor bescherming. Als u niets met dit signaal doet zal uw lichaam zich verder beschermen bijvoorbeeld door de pijn te vergroten of door een verdovend laagje. Het is belangrijk om iets met deze signalen te doen omdat dit letsel voorkomt.

Tijdens de intake wordt er gekeken naar uw fysieke en mentale gezondheid en uw relatie met uw lichaam en seksualiteit. Ook wordt er gekeken of er contra-indicaties indicaties zijn. De behandeling zelf bestaat uit meerdere aspecten:

• Fysiek losmaken.
  Tijdens het losmaken wordt er gewerkt in en om de genitaliën. Er wordt gebruikt gemaakt van een zachte techniek waarbij fascieweefsel losmaakt wordt. Fascie is een soort spinnenweb dat door heel het lichaam heen loopt, onder andere als een laagje om en door onze organen, spieren en botten. Fascie hoort soepel te zijn maar door stress gaat het verkleven, wordt het hard of ontstaat er een verdovend laagje. Door deze verandering voelt u pijn in dit gebied of voelt u juist heel weinig. Als de hardheid of het verdovende laagje loskomt tijdens de massage komen vaak bijbehorende emoties los.
  Bij het losmaken van een verdovende laag kan ook onderliggende pijn loskomen. Deze pijn verdwijnt weer door de daaronder liggende laag los te masseren.
   
• Patronen doorbreken.
  Patronen die het probleem in stand houden doorbreken en waar nodig nieuw gedrag aanleren. U leert vlucht, vecht en bevriesreacties herkennen door meer bewustwording van uw lichaam. Ook leert u hoe u vervolgens uit deze vlucht, vecht en bevriesreacties komt.
   
• De emotionele laag.
  Er is een verbinding tussen de kaak en het bekken. Als een van deze gesloten of gespannen is is de andere dat vaak ook. Als u moeite heeft om u te uiten, kan bijvoorbeeld spanning in uw bekkenbodem ontstaan. Door het bekken te ontspannen gaat het uiten van gevoelens ook beter. U kunt beter communiceren wat u wilt.
   
• Empowerment.
  Door de sessies komt u meer in contact u wie u bent, wat u wilt en wat u te doen staat in dit leven. Dit werkt door op alle aspecten van uw leven en zorgt voor zelfrespect, zelfliefde en zelfzorg. Uiteindelijk maakt dit seks toegankelijker, uw lichaam weet dat u goed voor uzelf zorgt en dat het veilig is.
   

Veiligheid

Het is essentieel dat u zich tijdens behandelingen veilig voelt, daarom ligt de regie bij u.
Behandelaars van Pelvic Release werken binnen the Wheel of Consent. U geeft aan waar u behoefte aan heeft: welk soort aanraking, hoe veel druk, hoe lang, etc. U leert aanvoelen wat uw lichaam wil en deze aanrakingen vervolgens te ervaren.

Tijdens de behandeling wordt er op gelet dat uw ademhaling op een normaal niveau blijft, dit betekent dat u ontspannen bent. Ook wordt er op gelet dat u normaal kunt blijven communiceren en geen last krijgt van dissociatie of andere bevriesreacties. Mocht dit toch het geval zijn dan wordt u terug naar het hier en nu geleid zodat u zich weer veilig voelt.

Praktisch

Pelvic Release is ontwikkeld door Mariëlle Spronck (mariellespronck.com). Ze heeft meerdere behandelaars ( https://www.pelvic-release.com/ bij team) opgeleid volgens haar methode.
Behandelaars van Pelvic Release werken met een eigen protocol waarin de werkwijze vastgelegd is. Denk aan een intake procedure, schriftelijke toestemming voor en na de sessie, werken met handschoenen.
Er zijn naast de intake meerdere behandelingen van 2 uur nodig. Deze worden niet vergoed.

Online training

Omdat Mariëlle mensen wil voorzien van informatie en vaardigheden waardoor ze zelf in staat zijn problemen op te lossen, in plaats met hulp van een professional, heeft ze ook een training ontwikkeld waarin u zelf deze techniek kan leren.

Deze vorm van therapie laat u weer in contact komen met uw lichaam en vrouwelijkheid. Het doel is het herstellen van de balans in uw bekken. Een behandeling zorgt voor een verruimd gevoel in het bekken, afname van klachten, meer in contact zijn met uw lichaam, beter uw grenzen aan geven en meer plezier beleven aan seksualiteit.

Tijdens de intake bekijkt de behandelaar wat u al geprobeerd heeft en waar u tegen aan loopt. Tijdens de behandeling wordt eerst gekeken hoe uw lichaam reageert op aanraking en waar uw
grenzen liggen. De behandeling zelf bestaat uit een aantal aspecten:

1. Fysiek losmaken.
   Door middel van zachte massagetechnieken wordt fascie (fascie is bindweefsel dat een vlies vormt rond spieren, botten, gewrichten en lichaamsholtes) in de bekkenbodem weer
   soepel gemaakt en verklevingen opgeheven. Door het losmaken van fascie kan uw bekkenbodem optimaal functioneren. Ook triggerpoints (dit zijn verhardingen in spieren die soms door verharding van fascie ontstaan) worden behandeld. Het bloed kan weer stromen en het gevoel komt terug, waardoor u meer in contact komt met uw lichaam.
    
2. De emotionele laag.
   Vaak liggen in het lichaam emoties opgeslagen. Deze emoties komen tijdens de massage vrij. De behandelaar helpt u deze emoties verwerken en loslaten.
    
3. De energetische laag.
   Energie is voelbaar als een soort elektrische lading in uw lichaam. Een blokkade in deze energie voelt als verstarring in het weefsel.
    
4. De spirituele laag.
   Soms zit er in uw familielijn een onverwerkte gebeurtenis die impact heeft op uw systeem. Door lichaamswerk en visualisatietechnieken krijgt deze gebeurtenis een plek en wordt de balans hersteld. U ervaart hierdoor meer energie en vitaliteit.

Veiligheid

Het is belangrijk dat u aanwezig bent in uw lichaam en dat u gedurende de behandeling in staat bent contact te maken met de behandelaar. U blijft in uw lichaam en bent in staat grenzen te voelen en deze aan te geven. De behandelaars letten erop dat u in deze staat kunt blijven gedurende de behandeling.

Praktisch

Integral Pelvic Therapy is ontwikkeld door Daphne van der Putten. Ze is opgeleid als verloskundige en heeft hierdoor kennis van het vrouwelijk lichaam, daarnaast is ze lichaamswerker. Daphne heeft meerdere behandelaars opgeleid volgens haar methode. Ook heeft ze de beroepsvereniging IPTA voor deze behandelaars opgericht.
De IPTA onderzoekt op dit moment of vergoeding vanuit de zorgverzekering mogelijk is. Er wordt altijd gewerkt met een informed consent en behandelplan.
Er zijn naast de intake meerdere behandelingen nodig.

Vaginisme ontstaat door een combinatie van negatieve overtuigingen en niet fijne seksuele ervaringen in combinatie met spanning. Het is daarom volgens Davinia nodig om veranderingen aan te brengen in uw onbewuste patronen van spanning en ontspanning. Doordat dit tijd kost is het oplossen van vaginisme een proces van lange adem en doorzettingsvermogen. 

Een behandeling bij Davinia bestaat uit:

• Een pijnverbod.
• Uw lichaam leren ontspannen.
• Werken met ademhaling en deze integreren in de bekkenbodem.
• Visualisaties om meer bewustzijn te krijgen van spanning en ontspanning in uw bekken.
• Inzicht krijgen in uw overtuigingen en deze ombuigen.
• Lichaamsgerichte therapie en oefeningen. Davinia merkt dat er vaak een afsplitsing is in het belichamen en samenvallen van het hart met de buik en geslachtsorganen. Hierdoor verloopt de totale lichaamsbeleving niet als een eenheid.
• Inwendige behandeling vanaf de 3e sessie. Onder andere de-armouring (hierbij worden blokkades in het lichaam losgemaakt) en werken met spanning en ontspanning, u wordt zich bewust wanneer u aanspant, hoe sterk u uw spieren aanspant en hoe u dit kunt veranderen.

Na iedere behandeling krijgt u oefeningen mee die u zowel alleen als met partner kan doen.

Na een aantal individuele behandelingen werkt u samen met Davinia en uw partner aan:

• Intimiteit en liefdevolle aandacht voor elkaar.
• Angst voor pijn: hoe gaan jullie daarmee om?
• Ervaringsgericht onderzoek: wat gebeurt er wanneer jullie intiem zijn. Is er een manier van seksuele toenadering die ervoor zorgt dat er verkramping ontstaat? Hierbij werkt Davinia met verbeeldingsvoorbeelden en communicatie oefeningen. Ook gebruikt ze deze informatie om te bepalen welke stap in de opbouw naar penetratie voor jullie passend is.
• Oefeningen om stap voor stap op te bouwen naar penetratie.
• Wanneer penetratie echt niet lukt (en u wel kunt ontspannen) begeleid Davinia jullie terwijl jullie overgaan tot penetratie. Ze kan dan tijdens iedere stap aangeven wat er op dat moment nodig is om het, het beste te laten werken.

Praktisch

Voordat u aan een behandeling bij Davinia kunt beginnen is het nodig dat u eerst bij een huisarts of gynaecoloog bent geweest om uit te sluiten dat er een vaginale aandoening aan huid of weefsel is.
Gemiddeld zijn er 10 tot 15 behandelingen nodig, 1 keer per 3 weken.
Het is belangrijk om niet te snel te gaan omdat er op een diepe laag iets moet veranderen en dat vraagt tijd.
Volgt geen richtlijnen van beroepsvereniging voor inwendige behandelingen.
 

Enkele ervaringsdeskundigen hebben naast de eerder genoemde behandelaars goede ervaringen met behandelaars die een sessie benaderen vanuit de Wheel of Consent. Dit houdt onder andere in dat u zelf aangeeft wat u wel en niet wil in de sessie, op welke manier u mag worden aangeraakt en op welke manier niet. Het is een sessie die vanuit co-creatie opgebouwd wordt. U ervaart hierdoor hoe het is om inspraak te hebben en zelf te beslissen wat er met uw lichaam gebeurd. Behandelaars van https://selfcervix.com/pages/body-workers zijn bijvoorbeeld op deze manier opgeleid.
 

Yonihealingen
 

Yoni is een verzamelnaam voor vagina, baarmoedermond en baarmoeder. Yoni behandelingen maken blokkades in en rond de Yoni vrij. Deze blokkades zitten hier bijvoorbeeld door spanning, stress, schaamte, over onze grenzen gaan of seksueel misbruik. Deze blokkades kunt u ook voelen. Het is verhard weefsel rondom de vaginaopening en baarmoedermond.
Normaliter wordt iedere Yonibehandeling voorafgegaan door een gesprek. Bij een yonimassage wordt er eerst begonnen met een zachte massage waarbij u ondergoed aanhoudt. Pas daarna gaat uw ondergoed uit en begint de yonimassage. De opbouw hoort geleidelijk en respectvol te zijn. Mocht dit niet zo zijn dan raden we u aan om een andere behandelaar te zoeken.
 

De-armouring
 

De-armouring kan toegepast worden op uw hele lichaam of op specifieke gebieden zoals het bekken. Deze behandeling hoeft dus niet altijd inwendig te zijn. Gedurende ons leven zetten we  negatieve ervaringen en (emotionele) pijn vast in ons lichaam. Om deze pijn niet te voelen creëren we een schild dat ons beschermt tegen pijn. Dit zorgt tevens voor verharding en verstijving van het lichaam. Bij de-armouring worden met drukpuntmassage en liefdevolle aanraking deze blokkades verzacht. Hierdoor worden deze plekken zachter en kan levensenergie vrijer stromen. Bij de ene behandelaar is dit een zachte aanraking, een ander werkt juist wat intenser.
 

Tantra
 

Tantra is op een zachte en liefdevolle manier met respect en in verbondenheid contact maken met uw (naakte) lichaam. Hierbij wordt u uitgenodigd om u volledig over te geven aan de ervaringen van uw lichaam en u vrij te voelen in de beleving van de seksuele stromingen die hierbij geactiveerd worden. Hierdoor kan tantra en dan vooral de Tantramassage helpen om blokkades te doorbreken en het lichaam te leren genieten van de sensuele stromingen en hierdoor ook weer van seks.
 

Waarschuwing
 

Er zijn helaas ook kwakzalvers en mensen met slechte bedoelingen die beweren een Yoni-behandeling, de-armouring of Tantra toe te passen, terwijl dit eigenlijk niet zo is. Hierdoor kunt u schrikwekkende dingen meemaken. Het is belangrijk dat u kritisch bent bij het kiezen van een behandelaar. Het meldpunt Tantra misbruik heeft een pagina met tips (https://meldpunt-tantra-misbruik.nl/een-goede-tantramasseur/) waar u op kunt letten om een veilige masseur te herkennen. Denk hierbij aan:

• Aangesloten zijn bij een beroepsvereniging.
• Een opleiding gevolgd hebben.
• Een masseur die zijn kleding aan houdt.

Daarnaast is er een pagina met waarschuwingssignalen voor een grensoverschrijdende behandeling (https://meldpunt-tantra-misbruik.nl/waarschuwingssignalen/). Denk hierbij aan:

• Laat u een formulier ondertekening voor toestemming voor seksuele handelingen.
• Een andere behandeling voorstellen dan die waar u voor komt.
• Iemand die niet in een praktijkruimte werkt.