Wat als de erectiestoornis een psychische oorzaak heeft?

Uw huisarts is een goede eerste stap om het gesprek te openen. In gesprekken wordt onderzocht of stress, ziekte, relatieproblemen, seksuele gewoonten, of vermoeidheid bijdragen aan de klachten en hoe daar iets aan kan worden gedaan. In veel gevallen kan hij of zij al helpen door:
 

Informatie en voorlichting te geven
bijvoorbeeld over het natuurlijke verloop van erecties naarmate u ouder wordt en hoe faalangst problemen kan verergeren.

Misverstanden op te helderen 
zoals het idee dat opwinding altijd direct tot een erectie moet leiden of dat een erectie noodzakelijk is voor een bevredigende vrijpartij.

Gesprekken te voeren over mogelijke oorzaken 
zoals stress, ziekte, vermoeidheid of relatieproblemen,  en u helpen om hier meer inzicht in te krijgen.

Sommige huisartsen voeren deze gesprekken zelf. Anderen verwijzen u door naar een psycholoog of seksuoloog. Een seksuoloog bij u in de buurt kunt u eventueel ook zelf vinden op de website http://www.nvvs.info.
 

Wanneer de erectiestoornis een psychische oorzaak heeft, kan psychologische behandeling een effectieve aanpak zijn. De behandeling richt zich op het achterhalen van de onderliggende oorzaken en het formuleren van een doelgerichte aanpak. Een psycholoog of seksuoloog begeleidt dit proces en kan oefeningen voor thuis meegeven, zoals:
 

• Lezen over seksualiteit. 
  Inzicht krijgen in seksuele gezondheid en het normaliseren van bepaalde ervaringen.
   
• Aanraakoefeningen (Sensate Focus) 
  Gericht op het verminderen van prestatiedruk en het herontdekken van lichamelijke intimiteit zonder directe focus op erecties.
   
• Communicatietraining
  Verbeteren van de seksuele communicatie met uw partner om misverstanden en spanning te verminderen.
   

Daarnaast kan therapie ondersteunend zijn bij medische behandelingen. 
Een seksuoloog helpt bijvoorbeeld bij het nemen van beslissingen over opties zoals penisinjecties, een vacuümpomp of andere medische ingrepen. Dit kan zowel individueel als in relatiegesprekken met uw partner.
 

Cognitieve Therapie (CTR) is een vorm van psychotherapie. Cognitieve therapie helpt om negatieve gedachten te doorbreken en realistischere, positievere overtuigingen te ontwikkelen.  De cognitieve therapie is erop gericht om vooroordelen en vooringenomen gedachten om te zetten in reële waarneming.

Veel mannen denken bijvoorbeeld: "Mijn partner wijst me af omdat ik niet aantrekkelijk genoeg ben en geen erectie kan krijgen."
De therapeut helpt om dit te onderzoeken: "Hebt u dit ooit gevraagd aan uw partner?"
De therapeut vraagt hoe de man dat weet en hij blijkt dat nooit gevraagd te hebben aan zijn vrouw. 
Dus wordt hij aangespoord om zijn vrouw te vragen of zijn gedachte wel klopt en dan blijkt vaak dat zijn ideeën niet op waarheid berusten. Hierdoor ontstaat er ruimte, komt er minder spanning op de prestatie en is de man meer ontspannen, om vervolgens weer te leren genieten van seks.

Deze therapie is kortdurend en gestructureerd. De cliënt leert hoe negatieve denkpatronen zijn ontstaan en traint zichzelf om nieuwe, positievere gedachten en gedragingen aan te nemen
 

Sensate Focus, ontwikkeld door Masters en Johnson, is een stapsgewijze therapie die u en uw partner helpt om op een ontspannen manier (weer) te genieten van aanraking en intimiteit, zonder prestatiedruk.

Deze gedragstherapie is heel effectief voor de seksuele stoornissen die vooral in het seksuele gedrag zelf liggen.
Bij deze behandeling wordt gevraagd de seks die is gericht op de geslachtsdaad en het orgasme uit te stellen, om eerst weer te leren genieten van lichamelijke gevoelens, zoals het aanraken van de huid. 
 

Grofweg zijn er drie fasen te onderscheiden
 

Fase 1: Ontdekken – elkaar aanraken zonder seksuele focus.
De eerste fase bestaat uit niet seksuele streeloefeningen, waarbij de partners elkaar leren hoe zij graag aangeraakt willen worden.

Fase 2: Opbouw – erogene zones worden betrokken, maar zonder gemeenschap.
In de tweede fase van worden deze streeloefeningen wel seksueel, omdat dan ook de erogene zones en geslachtsdelen worden aangeraakt. De partners leren elkaar hoe zijn het liefst aangeraakt, bevredigd en tot een orgasme gebracht willen worden.

Fase 3: Integratie – gemeenschap kan weer onderdeel worden van het samenzijn, maar op een bewuste, ontspannen manier.
In deze laatste fase van de therapie gaat het stel weer langzaam over tot het hebben van gemeenschap, op een bewuste en voor beide partners prettige manier.

Door de focus te verleggen van ‘moeten presteren’ naar ‘samen genieten’, kunnen veel mannen en stellen de angst en spanning rond seks verminderen.

RET gaat ervan uit dat niet de gebeurtenissen zelf, maar de manier waarop we ze interpreteren bepaalt hoe we ons voelen. De therapie maakt gebruik van het ABC-model:

• A (Aanleiding): De gebeurtenis die het probleem veroorzaakt.
• B (Bril waardoor je kijkt): De manier waarop je naar de gebeurtenis kijkt.
• C (Consequentie): Het gevoel of gedrag dat hieruit voortkomt.

Het zijn niet de gebeurtenissen (A) in je leven die bepalen hoe je je voelt (C) maar de manier waarop je tegen die gebeurtenissen aankijkt of denkt (B). Door oefening kunnen de overtuigingen (B) worden veranderd. Je zet als het ware een andere bril op; een betere; een meer realistische of eentje die meer aansluit bij de situatie (A). Het gevolg is dat het gevoel (C) positiever wordt.

Door zo overtuigingen te herzien en realistischere perspectieven aan te nemen, kunnen negatieve emoties en gedragingen worden verminderd. RET is confronterend en directief en bevat vaak huiswerkopdrachten om de vooruitgang te stimuleren.

Soms is het nodig om dieper in te gaan op iemands persoonlijke geschiedenis om erectieproblemen beter te begrijpen en aan te pakken. 
Inzichtgevende therapie, vaak uitgevoerd door een psycholoog, onderzoekt de relatie tussen huidige problemen en vroegere ervaringen. 
Dit inzicht vormt de basis voor verandering en helpt bij het doorbreken van belemmerende patronen.

Er verandert veel rond de zorgverzekeringen. Het is altijd aan te raden om eerst bij uw eigen verzekering te checken of seksuologische behandeling al dan niet vergoed wordt.

Met dank aan dr. Woet Gianotten, medisch sexuoloog.