Laag libido vrouw hulpgids: oorzaken en oplossingen

Het libido verandert in zijn algemeenheid door de jaren heen. Waarom is niet helemaal duidelijk, maar het lijkt erop dat het seksueel verlangen van vrouwen toeneemt als de vruchtbaarheid afneemt. Daarmee vindt er een tegengestelde beweging ten opzichte van de mannen plaats.
Vrouwen zijn het meest vruchtbaar van de tienerjaren tot achterin de 20.
Het seksueel verlangen van vrouwen vindt zijn top echter ergens tussen eind 20 en begin 40.
Seksuele fantasieën en verlangens zijn dan op het hoogtepunt. Daarvoor en daarna is het verlangen
vaak minder groot.
Dat zijn natuurlijk allemaal gemiddelden, elke vrouw en elk vrouwenleven is uniek.
 

Toen de anticonceptiepil zijn intrede deed in de jaren ‘60 van de vorige eeuw was een ware seksuele bevrijding het resultaat. Maar die seksuele bevrijding kwam niet zonder rekening. De pil zorgt namelijk bij een aanzienlijk aantal vrouwen voor verlies van libido. Dat komt doordat een anticonceptiepil de testosteron productie van vrouwen verlaagt met ongeveer de helft. Testosteron is belangrijk voor het vrouwelijke libido, wat dus op een negatieve manier beïnvloed wordt.

Uit cijfers blijkt dat van de vrouwen die de pil slikt minstens 10 tot 15 procent een daling van het verlangen in seks ervaart. Ze zijn minder gevoelig voor seksuele prikkels, hebben minder vaak seksuele fantasieën, en hebben zelfs minder gevoelige geslachtsdelen.
Rik van Lunsen, hoofd seksuologie aan het AMC in Amsterdam vertelt in een interview in de Correspondent dat uit een experiment bleek dat zelfs vrouwen die tevreden waren en stopten met de pil, een verbetering ervaarden van hun libido.
 

Verminderd libido door pil?

Denkt u dat u last heeft van een verminderd libido door gebruik van de pil?  Kijk dan eens of u in de stopweek een opleving ervaart van seksuele verlangen, adviseert Van Lunsen. 
Is dat zo? Bespreek dat met uw huisarts. 
 

Alternatieven van de pil

Er zijn verschillende soorten anticonceptie.  De een heeft een groter effect op het seksuele verlangen dan de ander. De mini-pil bevat bijvoorbeeld alleen progestine en heeft daardoor meestal minder invloed op het libido.  Een hormoonspiraaltje zorgt zelfs voor een iets hogere testosteronspiegel, maar dat heeft weer ander nadeel: acné. 
Wilt u een anticonceptie methode gebruiken zonder hormonen? Dan kunt u kiezen voor een koperspiraaltje, condooms, periodieke onthouding, een pessarium of sterilisatie.
Een fijne keuze-hulp voor anticonceptie met duidelijke uitleg over alle mogelijkheden kunt u vinden op deze website.
 

Vaak wordt het seksueel verlangen bij een vrouw na een zwangerschap minder.
Hoewel aan het eind van het eerste - en gedurende het tweede trimester van de zwangerschap het libido kan verhogen, neemt deze rondom - en na de bevalling af. Dat heeft veel verschillende oorzaken.

Hormonaal gebeurt er natuurlijk van alles met een vrouw rondom de geboorte. Zo maakt het brein het zogeheten ‘moeder hormoon’ prolactine aan, wat onder andere zorgt voor een verlaagd libido. Maar ook fysieke en emotionele veranderingen spelen een rol.

Zo kan de liefde en de zorg voor een pasgeboren kind ervoor zorgen dat de behoefte aan seks met de partner minder is. Ook slapeloze nachten eisen hun tol.

Na de zwangerschap is er een piek in ontevredenheid bij vrouwen over het lichaam. Dat gaat niet alleen over het gewicht, maar ook over zwangerschapsstrepen, slappere huid en de borsten. Wanneer het gevoel over het uiterlijk niet goed is, heeft dat een effect op de zin in seks en de beleving van de seks zelf.

Borstvoeding zorgt voor minder vochtaanmaak waardoor de seks pijnlijk kan zijn. 
De angst voor penetratie kan ook psychisch zijn. Dat maakt het helaas niet minder pijnlijk. Die angst kan er namelijk voor zorgen dat de bekkenbodem onbewust worden aangespannen en penetratie zo daadwerkelijk pijn gaat doen.

Zoals u zult begrijpen is het best lastig om "zin in seks' te ontwikkelen na de bevalling. Gelukkig verdwijnen deze problemen meestal na een paar maanden. 
Met begrip voor elkaar, en door er samen over te praten komen de meeste stellen goed door deze periode samen heen.

De impact van de overgang op het libido moet niet onderschat worden. Er vindt tijdens en na de overgang een fikse ‘shuffle’ van de hormonen plaats, wat bij veel vrouwen zijn weerslag vindt in een verminderd seksueel verlangen.

De hormonen oestrogeen, progesteron en testosteron nemen bij de overgang allemaal af en daarmee is het libido voor veel vrouwen niet wat het daarvoor was. De zin in seks kan hierdoor verminderen of veranderen. Vaak wordt de behoefte aan gemeenschap minder, terwijl de behoefte om te vrijen blijft, zelfs vaak groter wordt. Intimiteit, knuffelen, zoenen en strelen worden belangrijker dan een orgasme krijgen.

Na de overgang, wanneer het lichaam relatief over meer testosteron (mannelijk hormoon) beschikt, neemt de lust vaak weer toe.

Er zijn ook veel andere factoren die tijdens de overgang het libido flink kunnen verstoren.
Denk bijvoorbeeld aan fysieke veranderingen van de vagina, vermoeidheid, opvliegers, slapeloosheid, pijn bij vrijen, veranderd uiterlijk en incontinentie.
 

• Meer over Veranderingen in het seksleven na je 45ste en tips om hiermee om te gaan, kunt u hier lezen.
• Meer over Verlies van Libido door de Overgang kunt u hier lezen.
   

Zoals genoemd is testosteron een belangrijke aanjager van de seksdrive en het libido. Tijdens de seks maakt het lichaam testosteron aan. Als de seks langere tijd uitblijft daalt de productie van testosteron.
Het is dus belangrijk om de seks niet uit de weg te gaan. 
Naast het seksueel actief blijven, zijn er nog een aantal andere dingen die u kunt doen om uw testosteron op peil te houden.

• Voldoende slaap is belangrijk (minimaal 7 uur per nacht).
• Vermijd stress. Veel stress vermindert de productie van testosteron.
• Doe aan krachttraining. Hiermee vermindert u de aanmaak van vetmassa en zo blijft uw testosteron beter op peil.
• Beperk de hoeveelheid koolhydraten, eet goede vetten en voldoende eiwitten. 
• Eet producten en vitaminen die gunstig zijn voor het testosteron. Dat zijn magnesium (zit onder andere in bonen, spinazie, noten en vis), vitamine D (supplement) en zink (vindt u onder andere in rundvlees en kip).
   

Hoewel er geen voedingswaren of supplement is dat op duurzame wijze het libido spontaan naar ongekende hoogtes brengt, zijn er wel degelijk kruiden en voedingswaren die enige positieve invloed hebben op het libido van een vrouw.
Eén van de meest bekende is waarschijnlijk Ginseng. Uit een onderzoek in 2011 blijkt Ginseng een van de weinige zogeheten aphrodisiac is die seksueel verlangen een boost kan geven. Zowel mannen als vrouwen hebben er baat bij. Voor vrouwen zou het met name tijdens de overgang een positief effect op het libido hebben. 
Helaas kan het gebruik van Ginseng ook gepaard gaan met verhoogde bloeddruk, huidafwijkingen en slapeloosheid.
 

Fenegriek heeft eveneens een aantoonbaar positief effect (studie resultaten) op het vrouwelijk libido, waarschijnlijk omdat het de aanmaak van geslachtshormonen stimuleert.
Daarnaast zijn ook saffraan, tribulus en maca bekende libido-stimulerende kruiden. De meeste van deze natuurlijke kruiden zijn ook als supplement te koop.


Maar er zijn ook voedingswaren die gemakkelijker in een dagelijks dieet ingepast kunnen worden en
toch een positief effect hebben op het libido van een vrouw.
Enkele voorbeelden hiervan zijn appels, rode wijn, chocolade, koffie, oesters, aardbeien en honing. Ook hiervoor geldt: verwacht geen wonderen van deze voedingswaren, maar door ze toe te voegen aan een evenwichtig dieet - al dan niet in combinatie met stimulerende kruiden -,  kan het vrouwelijk libido positief beïnvloed worden.

Er zijn twee middelen die kunnen worden ingezet bij vrouwen met een verlaagd libido. Dat zijn Flibanserin en Bremelanotide.

Flibanserin wordt gebruikt voor de behandeling van een laag seksueel verlangen bij vrouwen die nog niet in de menopauze zijn geweest en die in het verleden nooit een laag seksueel verlangen hebben gehad.  Flibanserin is alleen bedoeld voor gebruik wanneer een laag seksueel verlangen NIET wordt veroorzaakt door een medische aandoening, een psychische stoornis, relatieproblemen of door het gebruik van drugs of andere medicijnen.
Flibanserin is niet geschikt voor vrouwen die al door de menopauze zijn gegaan. 
De meningen over dit uit America afkomstige medicijn zijn divers, maar in het algemeen lijkt een pil  niet de ultieme oplossing voor het vergroten van seksueel verlangen. Daarvoor is het ontstaan van lust te complex. 

Bremelanotide (de generieke naam van het medicijn) is in juni 2019 door de FDA goedgekeurd.
Het verhoogt in bescheiden mate het seksuele verlangen bij sommige vrouwen. 
Ondanks dat onderzoekers nog niet zeker weten hoe het precies werkt, schijnt het bij een redelijk aantal patiënten toch goed te werken.  Ook hiervoor geldt: een medicijn lijkt in het algemeen niet de kant-en-klaar oplossing, maar het kan wel een stap in de goede richting zijn.

Yoga en mindfulness lijken een goede manier te zijn om een laag libido te verhogen. 
 

Yoga
 

Onderzoek toonde aan dat yoga het libido kan verbeteren, maar yoga kan ook seksualiteit op andere vlakken verbeteren als opwinding, , vochtigheid, orgasme en bevrediging. Deze verbetering was het grootst bij dames van 45 plus.
 

Mindfulness
 

Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat mindfulness kan helpen bij het vergroten van het seksueel verlangen.  Mindfulness helpt om je te concentreren op fysieke opwindingsgevoelens in het hier en nu, zodat je in het moment kunt blijven genieten. Het helpt om onvolkomenheden te leren accepteren en niet af te dwalen naar veroordelende gedachten over bijvoorbeeld je lichaam.
Het helpt ook om stress te verminderen en depressie te verlichten. Hierdoor voel je beter en kan je meer van seks genieten. En van betere seks wil je meer, zodat het een steeds meer bevredigende cirkel wordt.
 

Het vrouwelijk libido is veelzijdig en gecompliceerd en een verlies aan libido is meestal niet alleen te verklaren door een verandering van de hormoonhuishouding door pilgebruik, zwangerschap of overgang.
Andere oorzaken (of een combinatie ervan) die het libido kunnen verstoren zijn:
 

Medicijnen 
 

Bepaalde medicijnen (onder andere antidepressiva) staan erom bekend dat ze het libido verlagen.
Meer informatie: De invloed van antidepressiva op seksleven.
Ook interessant: Medicijnen die invloeden hebben op de seksualiteit.

Ziektes en aandoeningen
 

Diabetes, hoge bloeddruk, artritis en neurologische aandoeningen, maar ook pijn bij vrijen, kunnen de zin in seks flink reduceren.
 

Relatie
 

Een verminderd verlangen kan ook het gevolg zijn van problemen in de relatie. Misschien zijn er ruzies, onopgeloste conflicten, of is er gebrek aan verbinding.  
Een vrouw heeft een basisgevoel van intimiteit en romantiek nodig om zin te krijgen om de liefde te bedrijven. Creëer samen die emotionele intimiteit. Neem elke dag de tijd voor elkaar en verdiep u in elkaar. Zoek samen de ontspanning op, ga regelmatig een avond uit of plan een weekendje weg.
 

Zelfbeeld
 

Wie tijdens seks piekert over haar lichaam kan niet ontspannen genieten. En als je er niet van kunt genieten, krijg je ook geen zin in een volgende vrijpartij. De seks moet wel belonend zijn om zin te blijven ontwikkelen. Een ander gevolg van een negatief zelfbeeld is het vermijden van seks, bewust of onbewust. 
Wat te doen?  Wees niet te kritisch voor uzelf. Wees lief en mild voor uw lichaam. Verzorg en respecteer het. Wellicht is mindfulness iets voor u?
En realiseer u dat uw partner uw lichaam vaak heel anders ziet. De meeste mannen voelen zich zeer gevleid als een vrouw zich voor hem heeft mooi gemaakt en daarbij maakt het weinig uit of de vrouw dik of dun is, cellulitis heeft of niet meer de strakste buik. Ze willen een partner die geniet. 
 

De seks zelf
 

Als de seks niet goed en opwindend (meer) voelt en niet bevredigend is, dan zal het verlangen in seks op den duur afnemen. Omgekeerd geldt ook: bevredigende en lekkere seks zal een positieve invloed hebben op de zin in seks.
Je krijgt zin in seks als je verwacht dat het lekker is en dat er regelmatig een orgasme volgt. Als dat niet het geval is, verliest een vrouw logischerwijs ook haar zin in seks. 

Leestips:
-  Seksleven opfrissen: zo doe je dat.
-  18 tips voor een gepassioneerder en leuker seksleven
 

Negatieve ervaringen
 

Een geschiedenis van fysiek of seksueel misbruik, of eerdere negatieve seksuele ervaringen kunnen de oorzaak zijn van een laag libido. Een seksuoloog kan u helpen.
 

Stress en spanningen

Stress op het werk, financiële zorgen, ruzies met kinderen: het draagt allemaal niet bij aan een goed libido.  
 

Wat herkent u?
 

Is uw libido niet zo hoog is als u zou willen en wilt u uw libido verhogen, dan is het belangrijk om al deze factoren voor uzelf  te bekijken. 
Komt u er zelf niet uit, een seksuoloog kan u daarbij helpen.
 

Ook goed om te lezen
 

• Heeft zij meer zin in seks? Of hij? De beste oplossingen.
• Verlies van libido door de Overgang en andere veranderingen in seksualiteit na je 45ste
• Veel gestelde vragen over de Menopauze
• Diabetes en seksualiteit
• Pijn bij vrijen
   

Een gebrek aan seksueel verlangen ligt vaak erg gevoelig. Het is vaak moeilijk om het te bespreken, maar dit is wel van essentieel belang. Blijf de verbinding met elkaar zoeken, en probeer samen naar een oplossing te zoeken. 

• Artikel in De Correspondent: Het is tijd om met de pil te stoppen (want die verpest je seksleven).
• Feneriek verhoogt vrouwelijk libido
• Werkzaamheid en gebruik van Flibanserin  
• Standpunt NVVS (De Nederlandse Wetenschappelijke Vereniging Voor Seksuologie ) inzake Flibanserin
• Harvard Health Publishing over Bremelantodide
• Studie naar verbetering van libido verbeteren met gezonde levensstijl
• Boek: Better sex trhough mindfulness by Dr. Brotto, a Professor in Department of Obstetrics & Gynaecology and the Department of Psychiatry, and Executive Director of the Women’s Health Research Institute at BC Women’s Hospital